Aan de Meliestraat in Vlijmen, een dorp onder de rook van de Bourgondische provinciehoofdstad ‘s Hertogenbosch, bevindt zich de voormalige Bierbrouwerij De Valk uit 1888 op een bijbehorend perceel van circa 1260 vierkante meter. Dit karakteriserend pand maakt deel uit van een ensemble, samen met een directeursvilla en dienstwoning.
BIERBROUWERIJ DE VALK
In 1908 kwam Bierbrouwerij De Valk in handen van Adrianus Cornelis Petrus van Nieuwkuijk. Hij nam op 21-jarige leeftijd de brouwerij over van Guus van Hest. Van Nieuwkuijk stapte niet onvoorbereid het brouwersvak in, want hij had in München aan de brouwschool een studie gevolgd. Het lukte hem het moeilijke recept van ‘pilsener bier van lage gisting’ onder de knie te krijgen. Door tijdens het gistingsproces de temperatuur tussen 12 en 17 graden Celsius te houden, rijst de gist niet naar boven maar zakt deze juist naar beneden. Cornelis van Nieuwkuijk bouwde de brouwerij uit tot een aanzienlijk complex met als hoogtepunt de bouw van een 17 meter hoge toren die in augustus 1934 werd opgeleverd. Het gebrouwen bier werd via leidingen naar het “koelschip”, hoog in de toren, gepompt.
Ad van Nieuwkuijk nam de brouwerij in 1955 van zijn vader Cornelis over. Hij leverde aan diverse cafés en instellingen in de omgeving bier op vat en fles. Rond 1969 werd de bierproductie gestaakt, hij verkocht hierna wel nog het exclusieve Duitse merk “Hansa” uit Dortmund. Van Nieuwkuijk was inmiddels overgeschakeld op het maken van vruchtenlimonade, die onder de naam “Fency” werd verkocht. Het waren enkelvoudige sappen, gepasteuriseerd en zonder kleur- en conserveringsmiddelen.
COHOUSING
De ligging van de brouwerij aan de Meliestraat is een eerste aanleiding geweest voor mijn keuze voor de herbestemming. De Meliestraat functioneert als ‘verbindingsweg’ binnen het dorp en daarnaast is het perceel een scheidingsgrens tussen twee verschillende nieuwbouwwijken. Kijkend naar de nabije omgeving heeft woonfunctie de overhand, vandaar mijn keuze om de herbestemming hierop aan te sluiten. Vanuit deze gedachte en met een blik richting de toekomst zou gemeenschappelijk wonen naadloos aansluiten bij deze locatie.
Co-housing is een vorm van gemeenschappelijk wonen waarbij individuen bewust kiezen om met elkaar te wonen en waarbij de huishoudens over een private woning of wooneenheid beschikken. De bewoners van deze private woningen maken tevens gezamelijk gebruik van primaire en secundaire leefruimtes.
Diversiteit in zowel leeftijd, gezinssamenstelling als afkomst van de bewoners kenmerkt zich binnen dit co-housing project. Binnen deze woonvorm is het belangrijk een duidelijke scheiding te trekken tussen collectief en privaat en tevens de juiste balans hiertussen te vinden. Bewoners hebben behoefte aan privacy, maar tegelijkertijd willen ze sociale contacten opbouwen binnen de woongemeenschap. Deze beleving staat centraal binnen het ontwerp.
De hierboven genoemde scheiding wordt gevisualiseerd door de groene leefstraat. Deze mondt uit in het hart van de brouwerij en creëert zowel een overgang tussen collectief en privaat als een verbinding tussen de woningen onderling.
