
Concentratie, Uniciteit, Loslaten (2021)
Lucas van Veghel
Diverse soorten klei, elektronica (circuit)
Beweging, herhaling, en onderweg zijn, zijn begrippen die mijn werkwijze typeren.
De klei is gevormd in de prehistorie en is eveneens het materiaal waarmee mijn familie generaties lang heeft gewerkt in de Tegelse klei-industrie.
Het proces van verandering en beweging is momenteel nog steeds gaande. De klei ademt, reageert en transformeert, mede door de aanwezigheid van het publiek in de ruimte.
Voor zowel de materie als mijn artistieke proces geldt dat concentratie leidt tot uniciteit, waarna het loslaten de laatste fase inluidt. Dit proces is circulair en daarmee oneindig; het overwint alle generaties.


"Concentratie, Uniciteit, Loslaten"
De juiste snaar raken
Het is het derde jaar van mijn studie. Door de coronacrisis ben ik nu al een tijdje thuis. Ik ga zitten op mijn stoel, pak mijn akoestische gitaar en zet een analoge metronoom aan. Ik schrijf hierover het volgende:
“Toen ik dit voorjaar mijzelf tot het uiterste dreef door middel van het aanslaan van een en dezelfde gitaarsnaar, vroeg ik me af hoe lang ik al bezig was en hoe lang ik door zou gaan. En wat of wie ging bepalen of ik doorging? Na veertig minuten dezelfde snaar te hebben aangeslagen, hield mijn fysieke metronoom ermee op. De metronoom droeg bij aan het in trans raken. Ik was het gevoel voor tijd na vijf tot tien minuten volkomen kwijt, had geen idee hoe lang ik bezig was of hoe laat het zou zijn. Ik besloot dat het ophouden van het tikken van de metronoom bepaalde dat ik zou stoppen met het aanslaan van die ene snaar. Ik had het vooraf niet zien aankomen. Maar de concentratie was vervlogen toen het ritme niet meer hoorbaar was. In feite ervaarde ik hier wat er zojuist gesteld werd. De geest leek volkomen geconcentreerd te zijn op het minimalisme van het getik van de metronoom. Er ontstond geen ruimte om te piekeren en er trad een ontspannenheid op die ik me alleen maar kon herinneren van meditatie van jaren geleden. Zelden leek ik het ‘nu’ zo vaak bewust te hebben ervaren en zelden werd ik me daarvan elke tel van de maat bewust gemaakt als tijdens die veertig minuten. Concentratie, uniciteit, loslaten.”
Deze situatie deed zich voor in het derde jaar van mijn studie. Later, in het begin van het vierde jaar, deed ik onderzoek naar de rol van wandelen in historisch perspectief en de al dan niet aanwezige verschillen tussen en overeenkomsten met mijn artistieke proces. Toen ik het hierboven genoemde aanslaan van die snaar ondernam en ervoer, ontstond er zoals gezegd concentratie, uniciteit en de mogelijkheid om los te kunnen laten. Wandelen, zo is gebleken voor mijzelf, brengt iets vergelijkbaars met zich mee: herhalen, herhalen, herhalen, eenvoud omarmen, eenvoud blijven omarmen, lichaam en geest komen op één golflengte te zitten, een zekere uniciteit en exclusiviteit, de vervlechting van denken en doen, loslaten door te doen, doen door los te laten, eenheid.
In mijn artistieke proces en tijdens het wandelen staan naast het bovengenoemde ook ‘beweging’, ‘herhaling’, en het ‘onderweg zijn’ centraal, evenals de wijze waarop tijd beleefd kan worden. Enerzijds het delven van klei als onderdeel van mijn eindexamenproject en anderzijds het wandelen als onderdeel van mijn bestaan, beïnvloeden beide de manier waarop ik de tijd beleef. Het onderweg zijn en de tijd die hiervoor uitgetrokken wordt, krijgen bovengemiddelde aandacht. Het werkelijke tijdsverloop wordt als het ware gevoelsmatig uitgerekt, waardoor er meer aandacht ontstaat voor het ervaren van details. Zowel het ‘vóór’ de wandeling als... (lees verder door op de volgende link te klikken:
overgangszone.nl/wp-content/uploads/2022/10/Wandelen-Lucas-van-Veghel.pdf)