sorteer op

filteren op

De Academische Gipsotheek Maastricht

Tussen 1823 en 1965 zijn er meer dan 500 gipsen afgietsels van beeldhouwkunst, architectonische fragmenten en anatomische modellen van mens en dier aangekocht voor het tekenonderwijs. Om goed te leren tekenen moesten deze objecten worden nagetekend. De Academische Gipsotheek Maastricht omvat alle nu nog overgebleven objecten van deze collectie.

Het is wonderbaarlijk, maar waar: van de aankopen van gipsen beelden voor het kunstonderwijs in Maastricht, zijn lijsten, rekeningen en verdere correspondentie behouden gebleven. Is daarmee bekend wat er op bepaalde momenten aangekocht is? Nee, de namen die aan beelden gegeven zijn veranderen door de tijd heen en het is dus niet mogelijk om alle beelden aan aankoopmomenten toe te schrijven.

1826

Delen van de collectie hebben jarenlang op zolders en in kelders de jaren overleefd, dat er maar enkelen waren die goed het belang er van inzagen.

In een van de vergaderverslagen van het eerste bestuur van de Stadsteekenschool uit 1823, wordt gewag gemaakt van gipsen beelden, waarvan veronderstelt wordt dat die de Gemeente toebehoren. Tekenmeester Pierre Lipkens protesteert en wijst erop dat de gebruikte beelden zijn persoonlijk eigendom zijn. Hij leidde tenslotte al voordien, naast zijn werk als tekenleraar in het middelbare onderwijs, een privé-tekenschooltje. Daar gaf hij onder anderen les aan de nog jonge Théodore Schaepkens (1810-1889), die na Lipkens’ overlijden in juli 1826 een half jaar lang de lessen verzorgde aan de Stadsteekenschool.

De lijsten zijn voor het eerst opgediept uit het Rijksarchief Limburg, in het bijzonder uit het archief van het Stadsteekeninstituut en de Middelbare Kunstnijverheidsschool ten behoeve van de Masterscriptie “De gipsen beeldencollectie van de Academie Beeldende Kunsten te Maastricht” uit 2008 van Marjet van de Weerd.

Een selectie van deze aanwinsten is hieronder opgenomen:

Aanwinst uit 1827

1827

Een van de hoofden van Sint Jan uit de collectie, van de hand van de Renaissance beeldhouwer Donatello, dat wel eens het in de lijst genoemde hoofd zou kunnen zijn.

Aanwinst uit 1828

1828

Hercules is de Griekse held met de leeuwenmantel. Dat het hoofd van dit beeld een leeuwenhoofd als bedekking heeft, maakt dat het een goede kandidaat is voor het in de lijst genoemde beeld.

Aanwinst uit 1829

1829

In de vrij grote collectie hoofden is er helaas geen te identificeren als voorbeeld voor de in de lijst genoemde Paris.

Aanwinst uit 1830

1830

In de catalogus uit 2010 staat: “hoofd van een onbekende vrouw” bij wat goed zou kunnen doorgaan voor Hebe, de in de lijst genoemde Griekse godin van de jeugd.

Aanwinst uit 1835

1835

Deze buste van Homerus is naar alle waarschijnlijkheid het in 1835 aangekochte portret van de Griekse schrijver van de Ilias en de Odyssee.

Aanwinst uit 1843

1843

Twee voeten uit de collectie waarvan niet vast te stellen is of het om de in de lijst genoemde twee gaat, er zijn er namelijk nog meer bij de anatomische modellen te vinden.

Aanwinst uit 1846

1846

Er zijn drie grote- en vier kleine spiermannen in de collectie, die nog ingezet worden bij de lessen modeltekenen met anatomische onderbouwing bij de Master Scientific Illustration.

Aanwinst uit 1898

1898

Een reliëf uit de boven fries van de Grote Kerk te Dordrecht.

Aanwinst uit 1899-1900

1899

Een fragment van een beeld van Isabelle van Beieren.

Aanwinst uit 1902

1902

Het weenend aangezicht.

Aanwinst uit 1914

1914

Borstbeeld M.A. de Ruyter.

Aanwinst uit 1926

1926

Gatamalata door Donatello, op ware grootte.

Aanwinst uit 1929

1929

De sandalenbinder.

1929a

De Discuswerper van Kessels.

Aanwinst uit 1942

1942

Een ornament met Tulpen.

1942a

Een ornament met twee bladmotieven.

Aanwinst uit 1945

1945

Arendskop reliëf.

Aanwinst uit 1948

1948

Molière, borstbeeld.

Aanwinst uit 1963

1963

Buste van Socrates.

1963a

Van Ghendt, borstbeeld.

Aanwinst uit 1965

1965

Sommige reliëfs zijn opgehangen op de zolder van het woonhuis van de familie De Stuers. De voor het kunstonderwijs aangebrachte dakramen zorgen voor passend strijklicht dat de stukken goed laat uitkomen.

Maastricht Institute of Arts