Om dit bijzondere jubileum te vieren worden een jaar lang verschillende activiteiten georganiseerd. Om te beginnen met een feest voor studenten, (oud-)medewerkers, alumni en relaties. Verder zijn er het hele jaar door voor belangstellenden debatreeksen, masterclasses, symposia en tentoonstellingen. Zo vindt op 10 februari de opening plaats van een bijzondere tentoonstelling in het Bonnefantenmuseum, Tussen Kunst en Kopie. Daar is de zeldzame pleistercollectie van het Maastricht Instituut of Arts te zien die ontstond bij de oprichting van de Stadsteekenschool: de Academische Gipsotheek Maastricht.
Kunst en dimensies
Kunst kan ontroeren en je leven verrijken. Kunst kan tot nadenken stemmen, een andere blik op de wereld geven. In die zin kan kunst ook praktische betekenis hebben voor de samenleving. ‘Neem bijvoorbeeld de circulaire economie,’ zegt Angenieta Kuijpers, directeur van het Maastricht Institute of Arts. ‘Binnen Zuyd is dat een belangrijk onderwerp, allerlei opleidingen zijn ermee bezig. Ook onze kunstopleidingen. Want ook een circulair product begint met een ontwerp – en daarin speelt de kunstenaar een rol.’
Kunst en moraliteit
Wie het jubileumprogramma van het Maastricht Institute of Arts bekijkt, komt ook masterclasses tegen die bijvoorbeeld gaan over ecologie, over diversiteit. Dat wijst op het belang dat gehecht wordt aan maatschappelijke betrokkenheid van kunstenaars. De Amerikaanse schrijfster Patricia Highsmith schreef ooit: ‘Creative people do not pass moral judgments ... art essentially has nothing to do with morality, convention or moralizing.’ Wat vindt Angenieta Kuijpers van die uitspraak? ‘Een kunstenaar conformeert zich niet aan wat is, hij kijkt met een andere blik en bril – onafhankelijk en kritisch – naar de werkelijkheid die zich aandient. Hij probeert zich in zijn kunst op een bepaalde manier daartoe te verhouden, er betekenis aan te geven. Dat hoeft niet meteen een moreel oordeel te zijn.’
Kunst en traditie
Bij de viering van het 200-jarig bestaan van een instituut voor beeldende kunst kan de vraag opkomen: is traditie belangrijk in de kunst? De Academische Gipsotheek Maastricht die vanaf 10 februari in het Bonnefantenmuseum te zien is, bevat gipsen hoofden, handen, dieren en bloemen. Het zijn geen originele kunstwerken, maar kopieën van bijvoorbeeld beelden uit de Griekse oudheid. Het idee was dat leerlingen door ze na te tekenen leerden wat de juiste proporties waren, hoe ‘goede kunst’ eruit moest zien. Bezoekers van de tentoonstelling kunnen in dat opzicht overigens zelf een poging wagen: pen en papier om de gipsen voorbeelden na te tekenen, liggen klaar. Maar het kunstonderwijs ziet er nu anders uit. Angenieta Kuijpers: ‘Cultuurhistorie blijft belangrijk, lessen in anatomie van mens en dier worden nog steeds gegeven, bijvoorbeeld bij onze Master Scientific Illustration, waar wetenschappelijke illustrators opgeleid worden. Als je bij onze de werkplaatsen binnenloopt, zie je weefgetouwen, houtbewerking, inkt en druktechnieken. Maar ook 3D-printing en digitale technieken. Die zijn verrijkend, bieden nieuwe mogelijkheden. Kunstenaars kunnen kwaliteit toevoegen in de breedste zin van het woord.’
Waardevol, ook in het jaar 2223
Hoe kijkt een instituut dat 200 jaar bestaat naar de toekomst? Kuijpers: ‘De blik van de beeldende kunst richt zich op de wereld. Wat gebeurt er in die wereld om ons heen? Dat kan gaan om actuele thema’s: hoe denken jongeren daarover? Hoe kijken zij naar de toekomst? Welke dromen laten zij ons zien? Onze studenten willen ieder hun eigen authenticiteit en identiteit onderzoeken. Dit doen ze door het maken van kunstwerken, objecten, kledingstukken et cetera. Hierdoor ontstaat er een nauw verband tussen het vervaardigde werk en de maker. Daarbij zijn onze studenten ook nieuwsgierig van aard, ze proberen hun omgeving en de wereld eromheen te begrijpen door deze kritisch te bestuderen. Dit analyserend vermogen resulteert in wonderlijke oplossingen en visuele vertalingen. Kortom: onze studenten zijn ontzettend divers en exceptioneel in de manier waarop ze hun blik werpen op onze samenleving. Bij hen ligt hun persoonlijkheid en hun werk heel dicht bij elkaar. We willen vooral de buitenwereld, het werkveld naar binnen halen. Dat is heel belangrijk.’ En als we nog verder vooruitkijken, 200 jaar bijvoorbeeld? Hoe ziet de wereld er dan uit? Zo’n vraag is natuurlijk onmogelijk te beantwoorden, maar toch is Angenieta stellig: ‘Kunst zal altijd een waardevolle plek hebben.’
Feest in de Muziekgieterij, Maastricht
‘Tussen Kunst en Kopie’, een tentoonstelling van de pleistercollectie van Maastricht Institute of Arts in het Bonnefantenmuseum. Deze gipsen beelden zijn geen originele museumstukken maar kopieën. De originele beelden komen uit de Griekse oudheid, zijn ornamenten uit Nederlandse Gotische kerken of het zijn 20e-eeuwse werkstukken van academiestudenten. De verzameling is met de oprichting van de Maastrichtse kunstacademie in 1823 ontstaan. De collectie heeft zich de afgelopen twee eeuwen ontwikkeld tot een diverse en grote verzameling.
Maastricht Institute of Arts presenteert in het kader van het 200-jarig bestaan en in samenwerking met Les Deux Garçons de beeldengroep 'De Burgers van Maastricht'. Atelier Les Deux Garçons wordt sinds 2000 gevormd door Michel Vanderheijden van Tinteren (1965) en Roel Moonen (1966), beiden studeerden aan ons instituut.
Beeldengroep De Burgers van Maastricht (Jonathan Vos Photography)
Onthulling beeldengroep door André Postema, Burgemeester Wim Hillenaar, Roel Moonen, Angenieta Kuijpers, Marcella Pinckaers en Michel Vanderheijden van Tinteren
Reeks masterclasses over Kenniskracht Kunsteducatie. Welke bewegingen zijn er in het huidige kunstonderwijs? Ontmoet collega’s uit het werkveld, leg je oor te luister, en oefen direct met de opgedane kennis.
Event We Love The Future georganiseerd door Theo Ploeg, docent Maastricht Institute of Arts
Dit nieuwe festival is bijzonder omdat het volledig bedacht, georganiseerd en uitgevoerd is door tweedejaars studenten van de opleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving.
Ze bedachten zelf een festival vanuit hun fascinatie voor sociale verbinding en vervreemding. Misschien is dit wel het begin van een lange traditie. Misschien wordt het zelfs wel het nieuwe Cannes…
Dit festival is onderdeel van de viering van 200 jaar Maastricht Institute of Arts.
We kijken samen naar de documentaire 'RAFELRAND, Limburgs laatste vrijhaven aan de kant' van Niena Bocken (gemaakt voor L1) over Landbouwbelang en praten daarna met Niena Bocken, Marielle Yogi, Lars den Hertog en Hanna Zwart over franjes, kunst, cultuur en Maastricht.
In het kader van het 200-jarig bestaan van Maastricht Institute of Arts kijken alumni en oud-medewerkers terug op hun academietijd en vertellen over hun werk en leven na de academie.
Van Marijke Stultiens die er studeerde in 1946 tot Chris El Murr die in 2023 is afgestudeerd. Deze film is gemaakt door alumni en studenten in samen werking met beeldend kunstenaar en alumna Charlotte Lagro.
Een van de hoogtepunten van 200 jaar Maastricht Institute of Arts is het congres Gegoten Gips, Kunst of Ambacht? dat zal plaatsvinden van 22 tot en met 24 november 2023 op locatie Herdenkingsplein.
De revival van gipsen afgietsel in interieur, onderwijs en musea vormt de basis voor de congresdagen in Maastricht. De gipscollecties voor het kunstonderwijs worden in deze digitale tijden op nieuwe manieren gebruikt. De replica’s van belangrijke beelden uit vervlogen tijden komen uit museumdepots en krijgen weer glans. Centraal zal staan hoe al dit erfgoed kan worden gebruikt naast en met moderne digitale technieken.
De organisatie van het congres ligt in handen van Maastricht Institute of Arts, Rocaille B.V. en de Stichting Het Nederlandse Interieur.
Gebaseerd op de tentoonstelling “Tussen kunst en kopie” tijdens het 200-jarig bestaan van Maastricht Institute of Arts in het Bonnefanten, hebben studenten Vormgeving | Design aan een hedendaagse vertaling van de gipsen beelden gewerkt.
Alumnus Thom van Schaik heeft het werk vervolgens op eigen wijze geïnterpreteerd en gefotografeerd. Enkele resultaten waren tijdelijk te zien in de etalages van ons instituut aan de Brusselsestraat 75.
Het project is tot stand gekomen met ondersteuning van Marjan Melkert en het Bonnefantenmuseum.